Πούλιος Κων/νος – απόφοιτος κλασικής φιλολογίας ΑΠΘ
Κατηγορία: Β΄ Λυκείου
Ερωτήσεις επανάληψης στον Μαντίθεο
Πούλιος Κώστας (υπεύθυνος θεωρητικής κατεύθυνσης)
Οι αρετές και τα λάθη στην Έκθεση
Με την έκθεση ο μαθητής μαθαίνει να σκέπτεται, καλλιεργώντας και αξιοποιώντας την κριτική του ικανότητα, να μιλάει και να γράφει εφαρμόζοντας ουσιαστικά τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες. Γι’ αυτό το λόγο η διαδικασία αυτή αρχίζει πολύ νωρίς αποτρέποντας τον μαθητή από την στείρα αποστήθιση άλλων απόψεων και οδηγώντας τον στην άρτια θεμελιωμένη και ορθά διατυπωμένη έκφραση της δικής του γνώμης.
Η ανάπτυξη, λοιπόν , των ιδεών μας θα πρέπει να διακρίνεται από τις εξής κοινές αρετές:
1. ΕΠΑΡΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: μπορεί να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους: Συνεχίστε την ανάγνωση Οι αρετές και τα λάθη στην Έκθεση
Πληροφορίες για σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ
Κύρου Ανάβασις
Κύρια υπόθεση όλου του έργου είναι η διάσωση των Μυρίων υπό την ηγεσία του Ξενοφώντα μετά τη μάχη στα Κούναξα. Πιο συγκεκριμένα:
• στο Α’ Βιβλίο εκτίθενται τα σχετικά με τη συμμετοχή των Ελλήνων μισθοφόρων στην εκστρατεία του Κύρου κατά του Αρταξέρξη μέχρι και τη μάχη στα Κούναξα.
• στο Β’ Βιβλίο εκτίθενται: η δύσκολη θέση των Ελλήνων μισθοφόρων ύστερα από το θάνατο του Κύρου, η εγκατάλειψή τους από τους συμμάχους του Κύρου, ο αποκεφαλισμός των Ελλήνων στρατηγών.
Συνεχίστε την ανάγνωση Πληροφορίες για σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Διαγώνισμα Λατινικών Β΄ Λυκείου (Κείμενα 17-18)
A. Alius alia de causa discedere cupiebat. Nonnuli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abtiti in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur. Totis castris testamenta obsignabantur.
B. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus ibi dormivisse. Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, somno excitatus gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam.
1. Να μεταφραστεί το κείμενο B.
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
tabernaculis: αιτιατική πληθυντικού
pudore: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
suum fatum: γενική ενικού
commune periculum: ονομαστική πληθυντικού
totis castris: γενική πληθυντικού
via: αιτιατική ενικού
viribus: γενική πληθυντικού
boves quosdam: αφαιρετική πληθυντικού
caudis: δοτική ενικού
gregem: γενική πληθυντικού
3. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των ρηματικών τύπων: cupiebat, remanebant, poterant, miserabantur, traxit, aspexit
4. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένες λέξεις των κειμένων.
5. Να βρείτε το υποκείμενο του απαρεμφάτου refecisse και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
Διαγώνισμα Αγνώστου Β΄ Λυκείου
ΑΓΝΩΣΤΟ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ:
Λυκοῦργον δὲ τὸν Λακεδαιμόνιον, ἔφη ὁ Σωκράτης, καταμεμάθηκας, ὅτι οὐδὲν ἂν διάφορον τῶν ἄλλων πόλεων τὴν Σπάρτην ἐποίησεν, εἰ μὴ τὸ πείθεσθαι τοῖς νόμοις μάλιστα ἐνειργάσατο αὐτῇ; τῶν δὲ ἀρχόντων ἐν ταῖς πόλεσιν οὐκ οἶσθα ὅτι, οἵτινες ἂν τοῖς πολίταις αἰτιώτατοι ὦσι τοῦ τοῖς νόμοις πείθεσθαι, οὗτοι ἄριστοί εἰσι, καὶ πόλις, ἐν ᾗ μάλιστα οἱ πολῖται τοῖς νόμοις πείθονται, ἐν εἰρήνῃ τε ἄριστα διάγει καὶ ἐν πολέμῳ ἀνυπόστατός ἐστιν; ἀλλὰ μὴν καὶ ὁμόνοιά γε μέγιστόν τε ἀγαθὸν δοκεῖ ταῖς πόλεσιν εἶναι καὶ πλειστάκις ἐν αὐταῖς αἵ τε γερουσίαι καὶ οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις ὁμονοεῖν, καὶ πανταχοῦ ἐν τῇ Ἑλλάδι νόμος κεῖται τοὺς πολίτας ὀμνύναι ὁμονοήσειν, καὶ πανταχοῦ ὀμνύουσι τὸν ὅρκον τοῦτον.
Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα, Δ, 4, 15-16
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Nα μεταφραστεί το απόσπασμα.
2α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
οὐδὲν: δοτική ενικού
οἵτινες: γενική πληθυντικού
τοῖς πολίταις: κλητική ενικού
ἄριστοί: ο ίδιος τύπος στον συγκριτικό βαθμό
ἄνδρες: δοτική πληθυντικού
2β. Να γράψετε τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
ἔφη: γενική ενικού, αρσενικού γένους της μετοχής ενεστώτα
πείθεσθαι: β΄ ενικό προστακτικής αορίστου β΄
ὁμονοεῖν: α΄ πληθυντικό υποτακτικής αορίστου
ὦσι: γ΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα
οἶσθα: β΄ πληθυντικό ευκτικής ενεστώτα
3α. Να γίνει συντακτική αναγνώριση των υπογραμμισμένων τύπων του κειμένου.
3β. Λυκοῦργον δὲ τὸν Λακεδαιμόνιον, ἔφη ὁ Σωκράτης, καταμεμάθηκας, ὅτι οὐδὲν ἂν διάφορον τῶν ἄλλων πόλεων τὴν Σπάρτην ἐποίησεν, εἰ μὴ τὸ πείθεσθαι τοῖς νόμοις μάλιστα ἐνειργάσατο αὐτῇ; Να γίνει συντακτική αναγνώριση του υποθετικού λόγου του αποσπάσματoς.
Επιμέλεια: Πούλιος Κων/νος – φιλόλογος Α.Π.Θ.
Διαγώνισμα λατινικών Β΄ Λυκείου (κείμενα 14, 15)
ΤΕΣΤ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Κείμενα 14, 15
Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. Quem simul aspexit Cassius , timorem concepit nomenque eius audire cupivit. [..]. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminen viderant.
lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. […] Ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt, quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.
1.Να μεταφραστούν τα υπογραμμισμένα αποσπάσματα (μον. 40)
2. Να μεταφέρετε τα παρακάτω ονόματα στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού. (μον. 15)
| somno | |
| ei | |
| species | |
| ingentis | |
| locis |
3.Neminem. Να κλιθεί η αντωνυμία στο γένος που βρίσκεται (μον. 5)
4. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των ρημάτων: dederat, aspexit, cupivit, gerit (μον. 10)
5. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένες λέξεις (μον. 20)
6. Να αναγνωριστεί το είδος των προτάσεων: Quem simul aspexit Cassius, Cum civitas bellum gerit. (μον.10)
επιμέλεια θεμάτων: Πούλιος Κων/νος – Καλαϊτζίδου Φρόσω
Διαγώνισμα για τα M.M.E. (έκθεση Β΄ Λυκείου)
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:………………………………………………………..
TAΞΗ:………………………………………………………………………….
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:………………………………………………………………
ΒΑΘΜΟΣ:……………………………………………………………………..
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΜΕ»
Στις σημερινές όμως συνθήκες, οικονομικές και κοινωνικές κυρίως, δεν μπορεί να πραγματωθεί η ελευθερία του τύπου, χωρίς την υποδομή σοβαρής επιχειρηματικής οργάνωσης. Η υπόθεση του τύπου, και ιδιαίτερα του ηλεκτρονικού, είναι μια πολύπλοκη υπόθεση που κοστίζει ακριβά, που απαιτεί κεφάλαια σημαντικά και, σε τελική ανάλυση, προϋποθέτει επιχειρηματική οργάνωση.
Εκτός από τους γραφιάδες, ο τύπος απαιτεί, τις τελευταίες δεκαετίες, και τον επιχειρηματία που επενδύει με μεγάλες καμπύλες κινδύνου.
Τα ΜΜΕ, ωστόσο, δεν μπορεί να λειτουργούν μονοδιάστατα, ως πολιτιστικές βιομηχανίες που αποσκοπούν στη μεγιστοποίηση του κέρδους, ακόμα και με την παραπληροφόρηση και τον αποπροσανατολισμό των πολιτών, αλλά οφείλουν να
σέβονται τους θεσπισμένους κανόνες της δημοκρατίας, υπηρετώντας το κοινωνικό σύνολο.
Δεν μπορεί να μετέρχονται τρόπους που συντείνουν στην ιδεολογική χειραγώγηση των πολιτών, στη μετατροπή τους σε παθητικούς καταναλωτές υποβαθμισμένων πολιτιστικών προϊόντων ή στον εθισμό τους στην αντίληψη της πολιτικής ως μιας
πραγματικότητας ξένης προς τους πολίτες, που απλώς διαχειρίζεται κυνικά τα ζητήματα της πολιτείας και, γι’ αυτό, πρέπει να απαξιώνεται[…]
[…] Αν η εμπορευματοποίηση της ενημέρωσης είναι ένας βασικός κίνδυνος για το μέλλον της δημοκρατίας, ο άλλος είναι ο συγκεντρωτισμός και η αλληλεξάρτηση των βιομηχανιών του γραπτού και του ηλεκτρονικού τύπου, τόσο σε εθνικό, όσο και σε
πλανητικό επίπεδο, και η δημιουργία εκδοτικών συγκροτημάτων που νέμονται, στο σύνολό της, την αγορά του εντύπου ή της ηλεκτρονικής εικόνας, ελέγχοντας το είδος, τη ροή, το περιεχόμενο και την ποιότητα της ενημέρωσης και της μαζικής
επικοινωνίας.
Η βασική εγγύηση της δημοκρατίας είναι ο ενημερωμένος πολίτης. Όλα τα άλλα, η δημοκρατία, οι εκλογές, τα ανθρώπινα δικαιώματα, παύουν να έχουν οποιαδήποτε αξία, εάν ο πολίτης δεν είναι ενημερωμένος.
[…] Είναι πια συνηθισμένο το φαινόμενο επιχειρηματιών-κερδοσκόπων που χρησιμοποιούν ΜΜΕ, που ελέγχουν αμέσως ή εμμέσως και τα οποία είναι ελλειμματικά ως επιχειρήσεις, για να συναλλάσσονται, ακόμα και να εκβιάζουν την πολιτική, κομματική ή διοικητική γραφειοκρατία, άλλους επιχειρηματίες ή και απλούς πολίτες αδύναμους ν’ αντισταθούν. Υπάρχουν πολλά πρόσφατα παραδείγματα και διαπιστώσεις που το επιβεβαιώνουν[…]
Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση, δεν αφορά μόνο το κέντρο, αφορά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, αφορά και το κέντρο και την περιφέρεια.
[…] Πιστεύω ότι είναι κοινή παραδοχή πως τα σημερινά ΜΜΕ παίζουν ρόλο στην πλήρη αποϊδεολογικοποίηση της ανθρώπινης κοινότητας. Δεν λένε, κατά κανόνα, ψέματα. Απλώς κατασκευάζουν αυτή την εικονική πραγματικότητα.
Το τοπίο στα ΜΜΕ μπορεί να μοιάζει ζοφερό, θεωρώ όμως ιδιαίτερα θετικό το γεγονός πως οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι ανησυχούν και προτείνουν λύσεις, όπως η μείωση του χρόνου και η απαγόρευση των μετρήσεων τηλεθέασης των δελτίων
ειδήσεων, πολλά από τα οποία τείνουν να είναι οπτικοποίηση των σκανδαλοθηρικών εφημερίδων, εμπορευματοποίηση των πληροφοριών, αναπαραγωγή πόνου και τρόμου, της πιο μίζερης εικόνας της ελληνικής κοινωνίας και, μάλιστα, ως κυρίαρχης, αν όχι αποκλειστικής. Αρκεί η αναζήτηση αυτή να καταλήξει σε τολμηρές αποφάσεις, θέτοντας τέλος στον κατήφορο.
Νομίζω ότι ήρθε η ώρα, οι δημοσιογράφοι να πάρουν τις τύχες του λειτουργήματός τους στα χέρια τους. Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις του κλάδου έδειξαν ότι υπάρχει στους κόλπους τους έντονος προβληματισμός. Ας προχωρήσουν με τόλμη και
αποφασιστικότητα για τη θέσπιση και τήρηση ενός νέου, πιο ολοκληρωμένου και σύγχρονου, κώδικα δεοντολογίας. Θέσπιση και τήρηση από τους ίδιους τους δημοσιογράφους, χωρίς κρατική ή εργοδοτική παρέμβαση.
Ε Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Σ
Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις). Μονάδες 25
Β.1. Να διατυπώσετε έναν τίτλο με σχόλιο κι έναν χωρίς σχόλιο για το κείμενο που σας δόθηκε. Μονάδες 5
Β.2.α. «Νομίζω ότι ήρθε η ώρα…εργοδοτική παρέμβαση». Να αναλύσετε τη δομή της παραπάνω παραγράφου (τελευταία παράγραφος) Μονάδες 5
β. «Το τοπίο στα ΜΜΕ…στον κατήφορο». Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της παραπάνω παραγράφου (8η παράγραφος) Μονάδες 5
Β.3. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις και να γράψετε μια πρόταση για την καθεμία από αυτές.
πραγματωθεί, υποδομή, αποσκοπούν, μετέρχονται, ζοφερός. Μονάδες 10
Β.4. «Νομίζω ότι ήρθε η ώρα, οι δημοσιογράφοι να πάρουν τις τύχες του λειτουργήματός τους στα χέρια τους».
Χρησιμοποιώντας τη φράση αυτή ως θεματική περίοδο να αναπτύξετε μια παράγραφο με τη μέθοδο της αιτιολόγησης σε 80-100 λέξεις. Μονάδες 10
Γ. Υποθέστε πως είστε εκπρόσωπος του σχολείου σας και λαμβάνετε μέρος σε ένα πανελλήνιο συνέδριο νεολαίας. Στην ομιλία σας, αφού πρώτα αναφέρετε τους βασικούς κανόνες δεοντολογίας που πρέπει να ακολουθούν οι δημοσιογράφοι
σήμερα, να εντοπίσετε τα αίτια που οδηγούν στην ελλιπή εφαρμογή τους
(σε 400-500 λέξεις ). Μονάδες 40
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: KOΣΚΙΝΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Κοινωνική διαστρωμάτωση και πολιτικά δικαιώματα στην αρχαία Αθήνα και στη Σπάρτη
Τρεις ήταν οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι αρχαίοι Έλληνες θεσμοθέτησαν την πόλη-κράτος: η ενότητα, η αυτονομία και η αυτάρκεια [1]. Η αυτονομία, βέβαια, είχε την έννοια που αποδίδουμε σήμερα με την λέξη ανεξαρτησία [2]. Εξ αυτών των λόγων κυριότερος ήταν η αυτονομία, διότι η αυτάρκεια και η ενότητα μπορούν να θεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό προϋποθέσεις για την αυτονομία.
Εξαρτημένοι Υποθετικοί Λόγοι
Να αναγνωρίσετε τους εξαρτημένους υποθετικούς λόγους στα παρακάτω παραδείγματα.
1. Ἀξιῶ, ἐάν τέ τι ἀπορῶ, πρὸς ὑμᾶς ἰέναι.
Υπόθεση: «ἐάν τέ τι ἀπορῶ» Απόδοση: «ἴω / ἴοιμι / ἰοίην»
3ο είδος – Το προσδοκώμενο
2. Ἀπαγγέλλετε Ἀριαίῳ ὅτι εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα.
Υπόθεση: «εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε» Απόδοση: «ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα.»
2ο είδος – Το μη πραγματικό
3. Δῆλον ὅτι ἐπιβουλεύουσι τοῖς ἄλλοις, ὡς, ἢν δύνωνται, ἀπολέσωσι.
Υπόθεση: «ἢν δυνώμεθα» Απόδοση: «ἀπολέσωμεν»
3ο είδος – Το προσδοκώμενο
4. Ἔγνωσαν ὅτι, εἰ δώσοιεν εὐθύνας, κινδυνεύσοιεν ἀπολέσθαι.
Υπόθεση: «εἰ δώσομεν» Απόδοση: «κινδυνεύσομεν ἀπολέσθαι»
3ο είδος – Το προσδοκώμενο
5. Δῆλόν ἐστιν, ὅτι, εἰ ἐξῆν τοῖς κρατίστοις συνθεμένους ἐπὶ τοὺς χείρους ἰέναι, πάντας ἂν τοὺς ἀγῶνας οὗτοι ἐνίκων.
Υπόθεση: «εἰ ἐξῆν τοῖς κρατίστοις συνθεμένους ἐπὶ τοὺς χείρους ἰέναι»
Απόδοση: «πάντας ἂν τοὺς ἀγῶνας οὗτοι ἐνίκων»
2ο είδος – Το μη πραγματικό
6. Κῦρος νομίζεται ὅτι, εἰ μὴ ἀπέθανεν, ἄριστος ἂν ἐγένετο ἄρχων.
Υπόθεση: «εἰ μὴ ἀπέθανεν» Απόδοση: «ἄριστος ἂν ἐγένετο ἄρχων.»
2ο είδος – Το μη πραγματικό
Η χρήση των επιρρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Τα επιρρήματα:
Τα επιρρήματα ως καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί δηλώνουν χρόνο, τόπο, τρόπο και ποσό.
α) Ως καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου λειτουργούν τα χρονικά επιρρήματα, καθώς και αντωνυμικά επιρρήματα σε –τε, όπως: νῦν, ἀεί, χθές, αὔριον, πάλαι, ἄρτι (= μόλις), παραχρῆμα (= αμέσως), πώποτε, οὔποτε, ἑκάστοτε κ.α.
Συνεχίστε την ανάγνωση Η χρήση των επιρρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Συνηθισμένα ορθογραφικά λάθη
Η σωστή ορθογραφία λέξεων που συχνά γράφουμε λάθος:
αλαζονεία,
αλλεργία,
αμπέχονο,
αντικρίζω αλλά αντίκρυ,
απ’ ό,τι αλλά παρ’ ότι/ παρότι,