Τα επιρρήματα:
Τα επιρρήματα ως καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί δηλώνουν χρόνο, τόπο, τρόπο και ποσό.
α) Ως καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου λειτουργούν τα χρονικά επιρρήματα, καθώς και αντωνυμικά επιρρήματα σε –τε, όπως: νῦν, ἀεί, χθές, αὔριον, πάλαι, ἄρτι (= μόλις), παραχρῆμα (= αμέσως), πώποτε, οὔποτε, ἑκάστοτε κ.α.
π.χ. Περὶ δὲ τῶν τοιούτων οὐδεὶς πώποτ’ αὐτῶν συγγράφειν ἐπεχείρησεν.
Κατέβην χθὲς εἰς Πειραιᾶ.
| β) Οι καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί τόπου δηλώνουν: |
- Στάση σε τόπο· εκφράζεται με τοπικά επιρρήματα, πολλά από τα οποία λήγουν σε –θι, -σι, -ου όπως: πανταχόθι (= παντού), Θήβασι (στη Θήβα), ἀλλαχοῦ (= αλλού), οὐδαμοῦ (= πουθενά) κ.α.π.χ. Ἡ Ἀθήνησι στάσις.
Ὁ Πρωταγόρας αὐτόθι ἐστιν. - Kίνηση προς τόπο (κατεύθυνση)· εκφράζεται με επιρρήματα που λήγουν κυρίως σε –δε, -ζε, -σε, -οι όπως: ἐνθάδε, Ἀθήναζε, ἐκεῖσε, ὅποι κ.α.π.χ. Θρίβων ἀπῆλθε οἴκαδε.
- Kίνηση από τόπο (αφετηρία, προέλευση)· εκφράζεται με επιρρήματα που λήγουν σε –θεν όπως: ἐντεῦθεν, πανταχόθεν, ἑκατέρωθεν κ.α.π.χ. Γνοίη ἄν τις ἐκεῖθεν τὴν δύναμιν αὐτῶν.
- Η διά τόπου κίνηση· εκφράζεται με επιρρήματα που λήγουν σε –ῃ όπως: ὅπῃ, ταύτῃ, ἄλλῃ, οὐδαμῇ κ.α.π.χ. Ἕτεροι ἄλλῃ ἔφευγον.
|
| γ) Οι καθαρώς επιρρηματικοί προσδιορισμοί τρόπου εκφέρονται με: |
- Επιρρήματα που λήγουν σε –ως, όπως: δικαίως, εἰκότως, προσηκόντως κ.α.π.χ. Ἅ τοσαύτην ἔχει χάριν, ὥστ’ ἂν καὶ τῇ λέξει καὶ τοῖς ἐνθυμήμασιν ἔχῃ κακῶς.
Ἀλλ’ ὅπως ἂν τύχωσιν, οὕτω χρῆσθαι τοῖς λόγοις εἰώθασιν. - Επιρρήματα που λήγουν σε –δην, -δον, -ι, -εί, -τι, -ξ, όπως:
ἄρδην (= εντελώς), ἀναφανδὸν (= φανερά), ἀμισθί, νηποινεὶ (= χωρίς τιμωρία), ἀμαχητὶ (= χωρίς μάχη), ἐναλλὰξ κ.α.π.χ. Καὶ οἱ μὲν ἐξελθόντες πανδημεὶ ἐς τὸν λειμῶνα παρὰ τὸν Ἄναπον ποταμὸν ἅμα τῇ ἡμέρᾳ […].
|
| δ) Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του ποσού χρησιμοποιούνται τα ποσοτικά και αριθμητικά επιρρήματα, όπως: |
λίαν, μάλα, μᾶλλον, πάνυ, ἄγαν, οὐδὲν (= καθόλου), ἅπαξ, δίς, πολλάκις κ.α.π.χ. Ὥσθ’ ἅπασι μὲν βούλεσθαι προσήκει πολλοὺς εἶναι τοὺς ἐκ παιδείας δεινοὺς εἰπεῖν γιγνομένους, μάλιστα δ’ ὑμῖν.
π.χ. Οὐ πάνυ νενόηκα.Παρατήρηση:
Το επίρρημα μάλιστα, όταν συντάσσεται με αριθμητικά, σημαίνει «περίπου».
π.χ. Κερκυραῖοι τριάκοντα ναῦς μάλιστα διέφθειραν. |
