Προθέσεις:
πάντα γράφω πρώτα τον τύπο του ρήματος που μου ζητούν και ύστερα προσθέτω την πρόθεση.
Προσοχή!
ἐκ > ἐξ + φωνήεν ή δίφθογγο
π.χ. ἐκ-βάλλω > ἐξ-έβαλλον
οι δισύλλαβες προθέσεις εκθλίβονται μπροστά από φωνήεν ή διφθ.
παρα-μένω > παρ-έμενον
Κατηγορία: Γ’ Γυμνασίου
Οι διαρθρωτικές λέξεις
Ακολουθεί ένας πλήρης κατάλογος διαρθρωτικών λέξεων που χρησιμοποιούμε, για να πετύχουμε τη συνοχή του κειμένου.
Κανόνες τονισμού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Γενικοί κανόνες τονισμού
- Η προπαραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει πάντοτε οξεία.
π.χ. ὁ ἄνθρωπος
- Η μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει περισπωμένη εμπρός από βραχύχρονη λήγουσα.
Συνεχίστε την ανάγνωση Κανόνες τονισμού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας
Αρχαία γνωμικά
Κοντός ψαλμός αλληλούια = η φράση χρησιμοποιείται για υπόθεση που σύντομα θα φανούν τα αποτελέσματά της και δεν μπορούμε με σιγουριά να κάνουμε πρόγνωση.
Αμ’ έπος αμ΄έργον = πρόκειται για αρχαιοπρεπή φράση και σημαίνει χωρίς καθυστέρηση, αμέσως.
Μεταξύ σφύρας και άκμονος (ανάμεσα στο σφυρί και το αμόνι) = λέγεται για κάποιον που αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις και δεν μπορεί να απαλλαγεί απ’ αυτές.
Τα πιο συνηθισμένα λάθη στη γλώσσα μας
100 παρατηρήσεις για να μιλάμε σωστά ελληνικά
- Δεν είναι ζήτημα απλώς προσωπικό, αλλά μας αφορά όλους (και όχι: απλά). Απλώς = μόνο. Συμπεριφέρεται απλά (=με απλό, ανεπιτήδευτο τρόπο).
- Η υπόθεση δεν τον αφορά άμεσα (αλλά έμμεσα) (τροπικό επίρρημα).
Να παρουσιαστεί αμέσως (και όχι: άμεσα) (χρονικό επίρρημα).
- Πιθανώς ή πιθανόν, προηγουμένους, συγχρόνως, κυρίως, ολογράφως, ενδεχομένως, αυτοδικαίως, επομένως (και όχι σε-α).
Συνεχίστε την ανάγνωση Τα πιο συνηθισμένα λάθη στη γλώσσα μας
Ορθογραφικά συγχεόμενες λέξεις
Αισχίνης | αισχύνη
αγονία = στειρότητα, ακαρπία, αφορία | αγωνία
αγνεία: βλ. άγνοια
άγνοια | αγνεία = αγνότητα
αγωνία: βλ. αγονία
αθλητίατρος ( = γιατρός των αθλητών) και όχι αθλίατρος (= γιατρός των άθλων!)
ακατονόμαστος και όχι ακατανόμαστος
αλιτήριος = πονηρός, κατεργάρης | αλίτης, ο = το ορυκτό αλάτι | αλήτης | αλυτάρχης
αλείφω | αλοιφή
Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού αρχαίας ελληνικής
1) Να χαρακτηριστεί η σύνδεση των παρακάτω προτάσεων.
- Κῦρος ἐλυπεῖτο σύν τοῖς ἄλλοις καί οὐκ ἠδύνατο καθεύδειν (= να κοιμηθεί).
- Νῦν ἐπαινῶ σε, ἐφ’ οἷς λέγεις τε καί πράττεις.
- Οὔτε προδώσομεν ἀλλήλους σύμμαχοί τε ἐσόμεθα.
- Θαυμάζω δ’ ἔγωγε, εἰ μηδείς ὑμῶν μήτ’ ἐνθυμεῖται μήτ’ ὀργίζεται.
- Οἱ στρατηγοί ἔλεγον ὅτι τήν ἀναίρεσιν (= την περισυλλογή) τῶν ναυαγῶν προστάξειαν ἀνδράσιν ἀγαθοῖς.
- Ἔλεγον οἱ ἄγγελοι ὅτι Κῦρος τέθνηκε, Ἀριαῖος δέ πεφευγώς εἴη.
- Κῦρος ἀγῶνας ἐποίει καί ἆθλα τοῖς νικῶσι μεγαλοπρεπῶς ἐδίδου καί ἦν πολλή εὐθυμία ἐν τῷ στρατεύματι.
- Οὔτε ἔγνων οὔτε γνώσομαι.
- Οἱ μέν ἀκούοντες ταῦτα ἥδοντο, οἱ δέ ἤχθοντο.
- Ἐπεί συνῆλθον οἱ λοχαγοί, Ξενοφῶν ἔλεξεν.
Συνεχίστε την ανάγνωση Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού αρχαίας ελληνικής
Μονολεκτικά επιρρήματα με διπλούς τύπους
Στις περισσότερες περιπτώσεις η διαφορά τους είναι απλώς υφολογική: βεβαίως – βέβαια, αποκλειστικώς – αποκλειστικά, ομαλώς – ομαλά, ασχέτως – άσχετα κ.λπ.
Σε άλλες περιπτώσεις συνοδεύονται και από κάποια διαφορά στις σημασιολογικές τους αποχρώσεις, η οποία προκαλεί και διαφορές στη χρήση:
Συνεχίστε την ανάγνωση Μονολεκτικά επιρρήματα με διπλούς τύπους
Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και αντίστροφα
Ενεργητική σύνταξη ή διάθεση έχουμε όταν διατυπώνεται ένα νόημα με ρήμα ενεργητικής διάθεσης, π.χ. χτυπώ, θερμαίνει, …
Παθητική σύνταξη ή διάθεση έχουμε όταν διατυπώνεται ένα νόημα με ρήμα παθητικής διάθεσης, π.χ. χτυπήθηκαν, θερμαίνεται, …
Αιτιολόγηση της επιλογής ή της λειτουργίας
π.χ.: «Ο Χρήστος χτύπησε τη γάτα»
Συνεχίστε την ανάγνωση Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και αντίστροφα
Οι αρετές και τα λάθη στην Έκθεση
Με την έκθεση ο μαθητής μαθαίνει να σκέπτεται, καλλιεργώντας και αξιοποιώντας την κριτική του ικανότητα, να μιλάει και να γράφει εφαρμόζοντας ουσιαστικά τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες. Γι’ αυτό το λόγο η διαδικασία αυτή αρχίζει πολύ νωρίς αποτρέποντας τον μαθητή από την στείρα αποστήθιση άλλων απόψεων και οδηγώντας τον στην άρτια θεμελιωμένη και ορθά διατυπωμένη έκφραση της δικής του γνώμης.
Η ανάπτυξη, λοιπόν , των ιδεών μας θα πρέπει να διακρίνεται από τις εξής κοινές αρετές:
1. ΕΠΑΡΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: μπορεί να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους: Συνεχίστε την ανάγνωση Οι αρετές και τα λάθη στην Έκθεση
Οδηγίες αξιολόγησης φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο
Η εξεταστέα ύλη του Γυμνασίου είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκε, με την προϋπόθεση ότι η ύλη αυτή δεν είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας (Π.Δ 409/94 άρθρο 3 παρ. 2-6).
Συνεχίστε την ανάγνωση Οδηγίες αξιολόγησης φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο
Κοινωνική διαστρωμάτωση και πολιτικά δικαιώματα στην αρχαία Αθήνα και στη Σπάρτη
Τρεις ήταν οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι αρχαίοι Έλληνες θεσμοθέτησαν την πόλη-κράτος: η ενότητα, η αυτονομία και η αυτάρκεια [1]. Η αυτονομία, βέβαια, είχε την έννοια που αποδίδουμε σήμερα με την λέξη ανεξαρτησία [2]. Εξ αυτών των λόγων κυριότερος ήταν η αυτονομία, διότι η αυτάρκεια και η ενότητα μπορούν να θεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό προϋποθέσεις για την αυτονομία.